شخصیت یعنی چه؟


وقتی سخن از شخصیت به میان می‌آید، تعاریف گوناگونی در ذهن ما مرور می‌شوند. از آنجایی که شخصیت یک مفهوم کلی است همانند همه مفاهیم کلی و اساسی، تعریف مشخصی را نمی‌توان برای آن در نظر گرفت. چرا که بینش و باور درونی هر فرد بر روی تعریفی که از شخصیت ارائه می‌دهد متفاوت از دیگری است. اینجا بیشتر در مورد شخصیت شناسی بخوانید.

شخصیت از دیدگاه روانشناسان نیز مختلف تعاریف متعددی دارد. به همین دلیل است که روانشناسان هنگام بحث در مورد شخصیت بیش از هر چیز دیگری به تفاوت های فردی توجه دارند. زیرا این تفاوت‌های فردی، منشا ایجاد تمایز یک فرد از افراد دیگر است. از این رو در این مطلب از درمانکده قصد داریم اطلاعاتی در خصوص این که شخصیت چه مفهومی دارد را با شما در میان بگذاریم.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت چیست؟
تعریف شخصیت
لغت شخصیت (personality) از ریشه لاتین (persona) که به معنی “نقاب و ماسک” است گرفته شده است. در این نوشته در مورد بهترین تست های شخصیت کاملا توضیح دادیم. ریشه لاتین این کلمه اشاره به ماسک و نقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم به صورت خود می زدند. با گذشت زمان نیز معنای آن گسترده تر شده است و به نقشی که بازیگر یک فیلم به ایفای آن می‌پردازد گفته می‌شود. اما در مجموع می‌توان گفت :

شخصیت مجموعه‌ای از بینش، باورها و اعتقادات هر فرد است. که با صفات و ویژگی‌های رفتاری همراه می‌شود که نسبتاً پایدار و آموخته شده باشد.

منظور از آموخته شدن نیز مجموعه‌ای از رفتارهایی است که باید در طول زندگی و مخصوصاً در سال‌های اولیه زندگی به انسان آموخته شود. بنابراین ویژگی‌های وراثتی و ژنتیکی و آنچه که به صورت خودکار مانند ضریب هوشی و … در وجود یک انسان شکل می‌گیرد، به شخصیت انسان مرتبط نیست و یا به عبارت دیگر در تعریف آن قرار نمی‌گیرند.

شخصیت

منظور از عبارت نسبتاً پایدار در تعریف شخصیت نیز این است که وقتی یکی از ویژگی های یک فرد، شاد بودن اوست. بنابراین این فرد در گروه افرادی که از نظر روانی شخصیتی شاد دارند قرار می‌گیرد. اما اگر این فرد تحت شرایط خاصی مانند از دست دادن یکی از عزیزان خود برای مدتی غمگین و حتی به نوعی افسرده می‌شود. هر چند ویژگی روانی آن شخص در حقیقت شادی است اما باید در نظر داشت که موضوع غمگین بودن او موقتی و یک واکنش کاملا طبیعی است.

به عنوان مثال دیگری فردی را تصور کنید که انسان بسیار آرام و صبوری بوده و از امنیت و ثبات شخصیت خاصی برخوردار است. ولی این فرد تحت شرایط ویژه‌ای خشمگین و عصبانی می شود و از کوره در می‌رود. این خشم و عصبانیت گذراست و در واقع ویژگی شخصیتی این فرد همان آرامش است. علت این تغییر رفتار نیز ناشی از آن است که صفات انسان‌ها به صورت طیفی است که هر فرد با توجه به ویژگی‌های خود از نظر شخصیتی هر فرد در جایی از آن قرار می‌گیرد.

وقتی راجع به صفات شخصیتی صحبت می شود بحث درباره چیزی است که تا حدودی می شود هر فرد را با توجه آن‌ها شناخت. به عبارت دیگر در برخی از مواقع ذات فرد با تظاهر و نمایشی که انجام می‌دهد متفاوت است. به همین جهت است که گاهی اوقات وقتی بحث شخصیتی مطرح می‌شود مقصود نه تنها جنبه‌های آگاه و ناآگاه بلکه جنبه های پنهانی است که گاهی به صورت عادت خود را نشان می دهند. گاهی نیز بدون توجه به صورت خودکار رفتار یا واکنش و پاسخی را که باید به شرایط و موقعیت داشته باشد را نشان می دهد.

منظور از بینش نیز جهان‌بینی و نگاهی است که هر شخص بر خود و دیگران و جهان پیرامون خود دارد و بر مبنای آنها است که نظام باورها و اعتقادات او شکل می گیرد. و طرز تلقی و نگرش او خود را به صورت مجموعه ای از صفات و ویژگی‌هایی نشان می‌دهد که آن شخص با آن ها شناخته و پذیرفته می شود.

چه عواملی در به وجود آمدن شخصیت تاثیر گذار هستند؟
وراثت
صفات و خصوصیاتی که از طریق ژن منتقل می شوند و نقش مهمی در شکل گیری شخصیت افراد دارند وراثت نامیده می شوند. گرچه پاسخی وجود ندارد که از نظر شخصیتی انسان چقدر می‌تواند ویژگی‌های ارثی داشته باشد. ولی بسته به این‌که کدام گروه از صفات انسانی مورد بحث باشد می توان تا حدودی به آن جواب داد.

شخصیت

به عنوان مثال وقتی راجع به هوش صحبت ‌می‌کنیم گرچه ضریب هوشی یک صفت شخصیتی نیست ولی حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد این ویژگی ارثی است. اگر هم بحث افسردگی مطرح باشد احتمال وراثتی بودن آن حدود ۲۰ درصد است. در حالی که بررسی ارتباط افسردگی با شیدایی و سرخوشی این احتمال را تا مرز ۳۵ و ۴۰ درصد هم می رساند.

بنابراین هر چند درباره صفات و ویژگی‌های شخصیتی هر فرد، اطلاعات نسبتا دقیقی داریم. اما چون هیچ گاه نمی‌توان این مجموعه از اطلاعات را به صورت جمعی در آورد و فرآیند و دستاوردی از آن برآورد کرد. از این رو پاسخ به این سوال که چه مقدار از شخصیت ارثی است احتمالاً بحث علمی نخواهد بود. البته در شکل‌گیری برخی از صفات عامل ارثی نقش مهمی دارند که در این مورد می‌توان به خلق و خو یا خشم و عصبانیت و … نیز اشاره کرد.

محیط
تاثیر عوامل محیطی حاصل جو محیط هایی است که فرد از ابتدای تولد در آنها زندگی کرده است. خانواده و مدرسه از جمله مهم‌ترین این محیط‌ها هستند. افرادی که در این محیط حضور دارند نقش مهمی در رشد و شکل گیری شخصیت در سال‌های اولیه زندگی دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که تفاوت های فردی باعث شده تا تاثیر محیط های یکسان بر روی شخصیت افراد گوناگون، متفاوت باشد و شاید به همین دلیل است که هنگام صحبت درباره شخصیت بیشتر به تفاوت های فردی اشخاص توجه می شود.

شخصیت

سخن نهایی درباره شخصیت
شخصیت طیف بسیار گسترده‌ای دارد که تقریبا همه جوانب زندگی بشر را تحت تاثیر قرار می دهد. روانشناسان با استفاده از روش های گوناگون به درک شخصیت انسان ها می پردازند. برای این منظور نیز تست‌های شخصیت شناسی مختلفی در دسترس هستند که بسته به هدفی که پشت شخصیت شناسی وجود دارد، از آن‌ها استفاده می‌شود. تست شخصیت شناسی هارتمن و تست شخصیت شناسی نئو از جمله معروف‌ترین این تست‌ها هستند.

برای این‌که بتوانید به شناخت صحیحی از شخصیت خود برسید می‌توانید از راهنمایی‌های روانشناس و روانپزشک استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنمایی‌ها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبت‌های درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. می‌توانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین در درمانکده انجام دهید.

تیم درمانکده پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین روانشناسان و روانپزشکان تهران را در سایت خود فراهم کرده است. برای انتخاب روانپزشک یا روانشناس مورد نظر خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تماس با مطب، می‌توانید برای دریافت نوبت به لیست بهترین پزشکان روانشناس مراجعه کرده و با توجه به اولین نوبت خالی پزشک، نظرات بیماران، تلفن مطب و آدرس مطب، نوبت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید. برای درمان افسردگی، اضطراب و وسواس به بهترین مشاورین تهران سر بزنید.

Neda Yazdani

آموزش هااخبار

مطالب مرتبط ...

310 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *